- μήνιγγες
- Μεμβράνες που περιβάλλουν το κεντρικό νευρικό σύστημα, δηλαδή τον εγκέφαλο και τον νωτιαίο σωλήνα. Είναι τρεις· από τα έξω προς τα μέσα: η σκληρά, ινώδους σύστασης και πολύ ανθεκτική, η αραχνοειδής, που στερείται αγγείων, είναι λεπτότατη και διαφανής, και η χοριοειδής, πολύ πλούσια σε αγγεία που βρίσκεται σε απευθείας επαφή με τον εγκέφαλο και τον νωτιαίο μυελό. Η σκληρά μήνιγξ επενδύει την εσωτερική επιφάνεια των οστών του κρανίου και της σπονδυλικής στήλης, έτσι που να μην διακρίνεται εύκολα από το περιόστεο. Συγχρόνως εκπέμπει πεταλοειδείς προσεκβολές, που εισχωρούν στο εσωτερικό του κρανίου μεταξύ των διαφόρων τμημάτων του εγκεφάλου, δημιουργώντας έτσι στοιχεία υποστήριξης της εγκεφαλικής ουσίας και προστατεύοντας τα διάφορα μέρη του εγκεφάλου από βλάβες που θα μπορούσαν ενδεχόμενα να προκληθούν λόγω συμπίεσης. Η αραχνοειδής μήνιγξ σχηματίζεται από δύο πέταλα: ένα, που ονομάζεται τοιχωματικό, ενώνεται με την εσωτερική επιφάνεια της σκληρής, και ένα, σπλαγχνικό, που καλύπτει την χοριοειδή μήνιγγα. Αυτά τα δύο πέταλα αφορίζουν μία κοιλότητα, τον αραχνοειδή χώρο.
Η χοριοειδής μήνιγξ αποτελείται από συνδετικό ιστό· σε αυτή διακλαδίζονται οι αρτηρίες πριν εισχωρήσουν στην εγκεφαλική ουσία για την αιμάτωση των νευρικών κέντρων. Το τμήμα της που καλύπτει τη φαιά ουσία, η οποία είναι πλούσια σε νευρικά κέντρα, έχει άφθονα αγγεία· το τμήμα της που καλύπτει τη λευκή ουσία, η οποία αποτελείται από δέσμες νευρικών ινών, έχει λιγότερα αγγεία. Η χοριοειδής χωρίζεται από την αραχνοειδή από έναν χώρο, που ονομάζεται υπαραχνοειδής, στον οποίο κυκλοφορεί το εγκεφαλονωτιαίο υγρό.
Στις λειτουργίες των μ. συμπεριλαμβάνονται, εκτός της μηχανικής προστασίας του κεντρικού νευρικού συστήματος, εκείνη του φραγμού, ικανού να επιτρέπει τη δίοδο προς τον νευρικό ιστό ορισμένων μόνο ουσιών, ενώ εμποδίζει για παράδειγμα τη δίοδο βλαβερών ουσιών.
Οι μ. προσβάλλονται από πολυάριθμες παθήσεις. Μεταξύ αυτών είναι οι αιμορραγίες, που οφείλονται σε ρήξη αιμοφόρων αγγείων μετά από κρανιοεγκεφαλική κάκωση: ανάλογα με την κοιλότητα στην οποία χύνεται το αίμα, διακρίνονται σε αιμορραγίες επισκληρίδιες (μεταξύ οστού και σκληράς), υποσκληρίδιες (μεταξύ σκληράς και αραχνοειδούς) και υπαραχνοειδείς (στον ομώνυμο χώρο). Αναφέρονται επίσης οι νεοπλασίες των μ., και οι φλεγμονές, γνωστές ως μηνιγγίτιδες (βλ. λ.).
μηνιγγοκήλη. Συγγενής ανωμαλία διάπλασης. Μορφή δισχιδούς ράχης κατά την οποία οι μ., που καλύπτουν τον νωτιαίο μυελό, προβάλλουν καλυμμένες με δέρμα, λόγω ελλείμματος στο κρανίο ή στην αυχενική μοίρα της σπονδυλικής στήλης.
Ο εγκέφαλος περιβάλλεται από τη σκληρή μήνιγγα, η οποία εδώ έχει αφαιρεθεί μερικά για να φανεί η αραχνοειδής, που προσκολλάται στις έλικες του εγκέφαλου, ενώ παρεμβάλλονται ο υπαραχνοειδής χώρος και η χοριοειδής μήνιγγα? 1 - μέση εγκεφαλική φλέβα? 2 - κροταφικός μυς? 3 - σφηνοειδές οστό? 4 - μετωπιαίος κόλπος? 5 - μετωπιαίο οστό? 6 - πάνω οβελιαίος κόλπος? 7 - σκληρή μήνιγγα? 8 - βρεγματικό οστό? 9 - πακχιόνια σωμάτια? 1 0 - κλάδοι της μέσης μηνιγγικής αρτηρίας και φλέβας? 11 - ινιακό οστό? 12 - αραχνοειδής μήνιγγα? 13 - μεγάλη αναστομωτική φλέβα.
Dictionary of Greek. 2013.